Jak dawniej wyglądały popularne warzywa i owoce?

Mogłoby się wydawać, że owoce i warzywa jakie znamy są dokładnie takie, jak zaprojektowała je matka natura. Hodowcy jednak pokusili się o udoskonalenie jej dzieła, a owoce i warzywa, które widujemy dziś w sklepach są efektem wielu wieków modyfikacji i krzyżówek.

Hodowane owoce i warzywa modyfikowano (i dalej się modyfikuje) z wielu powodów. W pierwszej kolejności celem był wzrost wydajności hodowli: rośliny miały rosnąć szybciej, być większe i bardziej soczyste. Dokonywało się tego dzięki krzyżowaniu starannie wyselekcjonowanych okazów. Dziś technologia GMO znacznie przyspiesza proces modyfikowania warzyw i owoców, dzięki czemu mogą być bardziej odporne na szkodniki i choroby. Wszystkie te procesy sprawiły, że dzisiejsze rośliny znacznie różnią się wyglądem od ich dzikich przodków.

Arbuz

Arbuz zawędrował do Europy prawdopodobnie w okolicach 1600 roku z Afryki. Jego dawny wygląd znany jest przede wszystkim z XVII-wiecznego obrazu Giovanniego Stanchi, włoskiego malarza martwej natury. Przedstawione na malowidle arbuzy są wyraźnie podzielone w środku na sześć trójkątnych kawałków, w których znajdują się duże, czarne nasiona. Gdy owoce te przypadły go gustu europejczykom i zaczęła się ich hodowla na północy, w przeciągu czterystu lat od tamtych czasów arbuz nabrał kolorów, stając się w środku wyraźnie czerwony, a jego miąższ nabrał mięsistości. Zniknęły także blade miejsca dzielące środek na części, a nasiona stały się małe. Cały owoc stał się też dużo większy i bardziej soczysty.

Banany

Banany znane są człowiekowi już od tysiącleci, a pierwsze hodowle tych owoców znajdowały się na terenie dzisiejszej Papui-Nowej Gwinei. Dzikie banany były krótsze od ich hodowlanych kuzynów i miały w środku duże i twarde pestki. Na potrzeby masowej hodowli skrzyżowano ze sobą dwie odmiany, w wyniku czego powstał nowy rodzaj, charakteryzujący się mniejszymi pestkami i łatwą do obrania skórką. Pech jednak chciał, że rodzaj ten nie przetrwał do czasów współczesnych. W latach 20. ubiegłego wieku hodowle bananów zostały zaatakowane przez odporną na chemikalia i pestycydy chorobę panamską wywołaną grzybami Fusarium oxysporum, która prawie całkowicie wyniszczyła masowe uprawy. I bananów dziś by nie było, gdyby nie nagły ratunek w postaci odpornego na chorobę rodzaju bananów sprowadzonemu z Wietnamu. Rodzaj ten miał jednak pewną wadę, a mianowicie o wiele cieńszą, szybko ciemniejąca skórkę i nieco uboższy smak. To właśnie dlatego współczesne banany trzeba transportować jeszcze zanim w pełni dojrzeją i spożyć w ciągu kilku dni zanim całkowicie ściemnieją i pokryją się plamami.

Marchew

Najstarsza odmiana marchewki hodowana była około X wieku na terenie Azji i Persji. Dawna marchew posiadała cienki i rozwidlony korzeń w kolorze białym lub kremowym, a nawet wchodzącym w fiolet. Pomarańczowa marchewka stworzona została na przełomie XVI i XVII wieku przez holenderskich hodowców, co potwierdzają dowody w postaci malowideł z tamtego okresu oraz zmiany w nazewnictwie odmian. Nowa marchew przypadła do gustu holenderskim monarchom, szybko zyskując na popularności i rozprzestrzeniając się na teren całej Europy. Oprócz koloru marchwi zmienił się również wygląd korzenia, który stał się jednolity, gruby i soczysty. Dziś w sklepach spotkać można odmiany w wielu kolorach do wyboru: od białej, przez czerwoną aż po ciemnofioletową.

Kukurydza

Największa metamorfozę zdecydowanie przeszła kukurydza, której dawny wygląd może dziś szokować. Sugeruje się, że przodek znanych dziś soczystych kolb kukurydzy to roślina trawiasta sprzed około 9 tysięcy lat nazwana teosinte. Świadczą o tym ślady skrobi na pradawnych narzędziach, choć teoria ta wciąż jest podważana ze względu na brak podobieństwa pomiędzy obydwoma roślinami. Niemniej badacze twierdzą, że kukurydza jest prawdopodobnie w całości rośliną stworzoną przez człowieka poprzez liczne krzyżówki i selekcje. Udomowiona została na obszarze Ameryki Południowej, a dokładniej na jej północy. Do Europy kukurydza zawędrowała wraz z Krzysztofem Kolumbem w XV wieku. Od tamtego momentu również zdążyła zmienić swój wygląd. Kolby kukurydzy znacznie się powiększyły, stały się soczyste, a poziom zawartego w nich cukru zdecydowanie wzrósł.

Brzoskwinia

Owoc brzoskwini również przeszedł niezwykłą metamorfozę, a jej pierwsze uprawy powstały w starożytnych Chinach około 4 tys lat przed naszą erą. Owoce brzoskwini dawniej były dużo mniejsze, porównywalnie wielkością do czereśni, a ich smak był nieco słony. Dzięki tysiącom lat ewolucji wspomaganej krzyżówkami hodowców, dzisiejsza brzoskwinia jest aż 60 razy większa, dużo bardziej soczysta i słodsza od swego przodka. Pestka znajdująca się w środku brzoskwini, choć wciąż spora, zajmuje znacznie mniej miejsca niż w jej starożytnej odmianie.